Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Lachassoun(-di-pirenèu)
Crepis pyrenaica
Asteraceae Compositae
Noms en français : Crépide des Pyrénées, Crépide fausse blattaire.
Descripcioun :Aquéu lachassoun s'atrovo pas soulamen dins li Pirenèu, mai peréu au nostre, dins lis Aup. Trachis dins li prado umido ounte fai de coulounìo bonodi soun rizoume. Li fueio de la cambo soun en lanço emé de bèllis auriheto, e li de la rouseto an generalamen despareigu à la flourido. Apoundèn que la flour coumpausado èi pulèu grosso emé de bratèio que s'escarton proun.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crepis
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2400 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Prado umido
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuroupenco
Ref. sc. : Crepis pyrenaica (L.) Greuter, 1970